آجر نسوز شاموتی (فایرکلی) از مواد نسوز شکل دار یا دیرگداز است. و از سیلیکا و درصدی آلومینا تشکیل شده است. این آجر از مواد کانی غیر فلزی ساخته شده که بیشتر عناصر موجود در آن را al2o3 و sio2 تشکیل داده است. پس از استخراج مواد اولیه آن را در کوره های دوار، کلسینه و سپس در سرند های مخصوص دانه بندی از 0 تا 3میلیمتر جداسازی می کنند. و سپس آن را در پرس های تناژ بالا متراکم کرده و به شکل آجر شکل میدهند .و در نهایت در کوره های مخصوص حرارت داده تا عملیات پخت آن انجام شود.
انواع آجر نسوز شاموتی
آجر نسوز شاموتی به چند گروه تقسیم میشوند که پر کاربرد ترین آنها آجرهای "سوپردیوتی" و "های-دیوتی" می باشند.
آجر های "سوپر دیوتی":
این آجرها در برابر دمای بالا و تغییرات حجمی و ترک و پوسته شدن ناشی از آن مقاوم می باشد.آجرهای نسوز شکل یافته با پرس خشک، دارای استحکام بالا و مقام در برابر تغییرات حجمی انبساط و انقباض می باشد. برخی از کاربرد های آن برای گرم کننده های هوای اتاق های احتراق، آستر دودکش و لوله آب، دودکش کوره، کوره های دوار و ... می باشد.
آجرهای "های دیوتی":
این نوع از آجرهای نسوز شاموتی در مقادیر زیاد و با کاربردهای فراوان استفاده میشود. بدلیل بالا بودن مقاومت حرارتی این آجرها، و دوام بالای آن در مدت زمان طولانی استفاده از آن بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی می باشد.
آجر شکل یافته با پرس خشک طبق استاندارد ASTM می باشد .که مناسب برای دیگ بخار، آستر محافظ آجرهای چگال، گرم کننده های هوا و سایر محیط هایی با درجه حرارت بالا می باشد .
قابل ذکر است که برخی دیگر از آجرهای شاموتی بعنوان پشت لایه، برای آجرهای با خاصیت دیرگدازی بالاتر به کار میروند. همچنین برخی دیگر از آجرهای شاموتی وجود دارند که در برابر سایش مقاومت بیشتری دارند.
کاربرد آجر نسوز شاموتی
آجر نسوز شاموتی، بدلیل مقاومت شوک حرارتی بسیار خوبی که داراست استحکام بالا و مقاومت بسیار خوبی دارد. و در ابعاد و اشکال زیادی موجود می باشند. آجرهای شاموتی با توجه به مواد بکار رفته در آنها کاربرد فراوانی دارد. از این آجرها در کوره های مختلف صنعتی مانند کوره های دوار، آهک، گچ، عملیات حرارتی و آنیلینگ، کوره های بخار و همچنین در اکثر کوره های صنعتی با دمای متوسط 1200 -1400 درجه استفاده میگردد.
ابعاد آجر نسوز شاموتی
آجر های نسوز شاموتی در ابعاد مختلف و نیز بر حسب نیاز در اشکال ذوزنقه ای و گوه ای و قوس دار و اشکال پیچیده قابل تولید است .
تعریف شاموت و نحوه ی تولید آجر نسوز شاموت
شاموت یک واژه ی آلمانی است و معادل فارسی آن خرده آجر است. با توجه به اینکه خاک های رس در حین پخت دچار انقباض میشود، برای کنترل تغییرات حجمی آن و ثبات حجمی آن مواد نسوز پخته شده، مقداری از مود اولیه مانند کائولن ، خاک رس پلاستیک (بال کلی)، رس فلینت (سنگ چخماق)، خاک نسوز و بنتونیت را ابتدا می پزند که به آن شاموت گفته میشود. سپس شاموت را با درصدی از مواد خام مخلوط کرده و از آن استفاده می کنند.
گرید های مختلف عرضه آجر شاموتی:
آجر شاموتی در گریدهای مختلف عرضه میشود که عبارتند از:
آجر شاموتی کوره
آجر شاموتی سوپردیوتی
آجر شاموتی های دیوتی
آجر گوه ای، آجر کمانی