استفاده از آجر نسوز در اقلیم های مختلف 🔱| صنایع آجر اصفهان
در فضای شهری هر ساختمان، جزئی از فضای شهری محسوب می‌شود که زیبایی آن هماهنگی و هارمونی در کنار سایر بناهای موجود را می سازد و تفاوت یا زشتی آن بر تمام بناهای موجود در منطقه و نظم و هماهنگی فضای شهری تأثیرگذار است.
استفاده از آجر نسوز در اقلیم های مختلف
در فضای شهری هر ساختمان، جزئی از فضای شهری محسوب می‌شود که زیبایی آن هماهنگی و هارمونی در کنار سایر بناهای موجود را می سازد و تفاوت یا زشتی آن بر تمام بناهای موجود در منطقه و نظم و هماهنگی فضای شهری تأثیرگذار است. یکی از مصالح مورد استفاده در نمای ساختمان که می تواند بصورت خلاقانه و به منظور دستیابی به اهداف زیباشناختی، عملکردی و اغلب هنری، در معماری ساختمان ها بکار گرفته شود آجر نسوز است.
امروزه استفاده از آجر نسوز در معماری و ساختمان سازی، با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی آن منطقه، توسعه یافته است اما نماسازی ساختمان ها با استفاده از آجر نسوز بدون در نظر گرفتن شرایط اقلیمی هر منطقه علاوه بر از بین بردن موارد استاندارد بنا خواهد شد بلکه عمر و ماندگاری بنا را نیز کاهش می دهد.
بیشتر بخوانید: آجر نسوز نما در نمای ساختمان
طراحی و اجرای نمای آجرنسوز در خلق بناهای منحصر به فرد، خاص و چشم نواز به همراه سازگاری با شرایط آب و هوایی آن منطقه و توانایی تحمل نسبی بر اثر عوامل مختلف، به مقاومت بنا در برابر سرما، گرما، رطوبت و صدا نیز منتهی خواهد شد.
موضوع اقلیم شناسی در معماری، از تفاوت موقعیت های جغرافیایی مناطق مختلف که هریک از این مناطق دارای ویژگی های آب و هوایی خاص خود می باشد برگرفته شده است. بناهای مربوط به هر شهر و منطقه اقلیمی، ویژگی های متناسب با شرایط آب و هوایی آن شهر را دارد.
با بررسی اقلیم منطقه ای که قصد استفاده از آجر نسوز در اجرای ساختمان در آن محیط را دارید، به این نتیجه خواهید رسید که ابتدا از هماهنگی کامل آجر نسوز با اقلیم منطقه مورد نظر، اطمینان حاصل نمایید. ساختمان ها باید به گونه ای طراحی شود که هم نمای بیرونی و هم نمای داخلی آن، با اقلیم و وضعیت آب و هوایی آن شهر، هماهنگ و سازگار باشد.
معماری بناها و ساختمان ها در هر منطقه، نشان دهنده تجربه و عملکرد افرادی است که تلاش کرده اند با استفاده از مصالح و راهکارهای متنوع خانه هایی سازگار با اقلیم و آب و هوای آن منطقه بنا کنند. توجه به اقلیم و شرایط محیطی در زمان طراحی ساختمان ها به موقعیت های گرمایشی و سرمایشی منطقه مورد نظر ارتباط مستقیم دارد و نه تنها می تواند ماندگاری بنا را بیشتر نماید، بلکه در کاهش مصرف انرژی نیز بسیار نافع خواهد بود.
ایران با قرارگیری بین 25 و 40 درجه عرض جغرافیایی شمالی، در منطقه ای گرم قرار گرفته است و درصد بسیار کمی از سطح کل کشور دارای ارتفاع پایین تر از دریا می باشد.
با وجود اینکه ایران از شمال و جنوب به دریا محدود شده است، وجود رشته کوه های البرز و زاگرس و پوشش نسبتا سراسری این دو رشته کوه از غرب تا شرق، تأثیر کمی در تعدیل درجه حرارت قسمت های میانی ایران گذاشته است.
ایران را می توان کشوری با مناطق اقلیمی مختلف دانست که هیچ دو نقطه ای از آن دقیقا با یکدیگر مانند نیستند. از نظر ساختار معماری به چهار منطقه اقلیمی تقسیم بندی می شود:
1-اقلیم گرم و خشک
2-اقلیم گرم و مرطوب
3-اقلیم معتدل و مرطوب
4-اقلیم سرد
اقلیم گرم و خشک
اقلیم گرم و خشک که بیشتر مناطق مرکزی و شرقی ایران را شامل می شود، تابش بسیار شدید و مستقیم خورشید را داراست و به دلیل وزش باد دارای هوایی بسیار خشک می باشد. رطوبت کم و نبود ابر در آسمان باعث تغییرات بسیار زیاد دامنه دمای هوا در این مناطق گردیده است.
زمستان های این منطقه سخت و سرد، و تابستان های آن گرم و خشک می باشد. اقلیم گرم و خشک به دلیل تنوع آب و هوایی به دو دسته بیابانی و نیمه بیابانی تقسیم می شود. معمولا ساختمان ها در این منطقه با استفاده از انواع مصالح آجری که ظرفیت حرارتی بالایی دارند، ساخته می شود.
به دلیل اختلاف دمای زیاد شب و روز، این مصالح با ذخیره گرما در طول روز، گرما را در شب که هوا سردتر است به محیط انتقال می دهد.
اقلیم سرد
در اقلیم های سرد، زمستان ها طولانی، سرد و سخت می باشد و چندین ماه از سال زمین پوشیده از برف است. گرمای هوا در فصل تابستان زیاد و در فصل زمستان بسیار کم می باشد. میزان بارندگی در تابستان کم و در زمستان زیاد است.
در مناطقی با اقلیم سرد و کوهستانی، هم در زمینه ساختار طراحی نما و هم در زمینه انتخاب مصالح، از اصولی شبیه به اصول مناطق اقلیمی گرم و خشک استفاده می شود، با این تفاوت که در مناطق سرد، منابع ایجاد حرارت در داخل ساختمان تعبیه می شود.
در این مناطق استفاده از انواع محصولات آجری، به ویژه آجر نسوز از گزینه های مناسب برای ساخت و ساز به حساب می آید. کوهستان های غربی، شامل دامنه های غربی رشته کوه های مرکزی این اقلیم را تشکیل می دهند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با آجر جوش یا آجر کلینکر
اقلیم گرم و مرطوب
سواحل جنوبی ایران که به وسیله رشته کوه های زاگرس از فلات مرکزی جدا شده است، دارای تابستان های بسیار گرم و مرطوب و زمستان های معتدل می باشد. در این اقلیم، رطوبت هوا در تمام فصل های سال زیاد است و به همین علت اختلاف درجه حرارت هوا در شب و روز کم است.
در مناطق گرم و مرطوب، استفاده از مصالحی که دارای ظرفیت حرارتی کم و درصد جذب آب کمتری باشند مناسب است، زیرا از لحاظ اقلیمی، گرما بیش از حد است و نیازی به ذخیره نمودن حرارت روز برای شب نیست. به همین دلیل استفاده از انواع آجرهای نسوز، بهترین نوع مصالح در این مناطق می باشد.
اقلیم معتدل و مرطوب
سواحل دریای خزر با آب و هوای معتدل و بارندگی فراوان و رطوبت زیاد، این اقلیم را تشکیل داده است. بیشتر ساختمان ها با مصالحی با حداقل ظرفیت حرارتی بنا شده که در صورت استفاده از مصالح ساختمانی سنگین، ضخامت آن ها در حداقل میزان ممکن حفظ می شود.
در این منطقه اقلیمی اختلاف دمای روزانه بسیار کم است و به ذخیره حرارت نیازی نیست، به علاوه مصالح ساختمانی سنگین تا حدود زیادی تأثیر تهویه و کوران را که یکی از ضروریات این منطقه است، کاهش می دهد. این نقش مهم استفاده از آجرهای نسوز در این مناطق را نشان می دهد.